ජම්බුද්වීය කුමක් දැයි පහදා දෙන සහස්රම් සෙල් ලිපිය

Last Updated on 9 months by admin

කොලට් සේනානායක
නාරද කරුණාතිලක

මෑතකදී සහස්ශ‍්‍රම් සෙල්ලිපිය පිරිසුදු කළ අයුරු

මගධය ලෝ පතල කීර්තිමත් රටක් කිරීමට මෞර්ය පාලකයින්ට හැකි විය. ඒ සමග මගධයේ ජාතික භාෂාව ‘මාගධී’ ලෝක භාෂාවක් බවට පත් විය. තුන් වැනි ධර්ම සංඝායනාවෙන් පසු මගධයෙන් පිටත්ව විදේශවලට වැඩම කළ සියලූ භික්ෂුන් වහන්සේ මාගධී භාෂාවේ නිපුණයෝ වූහ. ලංකාවට වැඩම කළේ මිහිඳු මහරහතන් වහන්සේය. උන්වහන්සේ ‘දීප භාෂාවෙන්’ ධර්මය දේශනා කළ බව මහාවංශයේ සඳහනි. ලංකාවේ සෙල්ලිපි ලිවීම ඇරඹෙන්නේ මහින්දාගමනයෙන් පසුවයි. බ‍්‍රාහ්මී පූර්ව, බ‍්‍රාහ්මී ආදි නම් භාවිත කෙරෙන නමුදු, ලංකාවේ පැරණි සෙල්ලිපි සියල්ල මාගධී සිංහලයෙන් ලියවුණු ඒවාය. අශෝක රජු ධර්ම ලිපි ලියවීමට යොදාගෙන ඇත්තේ මාගධී භාෂාව පමණක්ම නොවේ. නැෙඟනහිර ප‍්‍රදේශයේ පැතිර පැවති ‘ඇරමයික්’, ‘කරෝෂ්ටි’ වැනි භාෂාවලින් ලියවුන ධර්ම ලිපි ඇත. යේසුස් වහන්සේ දේශනා පවත්වා ඇත්තේ ද ඇරමයික් භාෂාවෙනි. ඇණ ගසා දඩුවම් පමුණුවනු ලැබ සිටි උන්වහන්සේ කාශ්මීරයට ගෙන යන ලද ආකාරය පිළිබඳ විස්තර ඉදිරිපත් කළ ගවේෂකයෝ පිරිසක්ම සිටිති. කාශ්මීරයේදී අපවත් වූ උන්වහන්සේගේ සොහොනේ විස්තර ඉදිරිපත් කෙරෙන බීබීසී වාර්තා චිත‍්‍රපටියක් තිබේ. අශෝක ධර්ම ලිපිවලින් ඉන්දියානුවාගේ දැනුම හා කියවීමේ හැකියාව ප‍්‍රකාශ වේ. ලංකාවේ ශිලා ලිපිවලින් පැහැදිලි වන්නේ සිංහලයාගේ භාෂා දැනුමයි.

මෞර්යයන් පහ කර බලයට පැමිණි හින්දු බ‍්‍රාහ්මණයෝ මෞර්යයන්ගේ හැම නිර්මාණයක්ම විනාශ කළහ. නැතිනම් තමන් සතු කරගත්හ. පසු කලෙක හින්දු බ‍්‍රාහ්මණයන් සතු වූ බලය නැගෙනහිරින් කඩාවැදුණු ඉස්ලාම් ආක‍්‍රමණිකයෝ උදුරා ගත්හ. වර්තමාන බිහාර ප‍්‍රාන්තයේ පිහිටි ‘සහස්රම්’ ඇෆ්ගාන් සේනාපතියෙකු වූ ෂෙර් ෂා අල්ලා ගත් ආරාම ප‍්‍රදේශයකි. ඔහු එහි මාළිගාවක් ඉදිකර පදිංචි විය.

‘සහස්රම්’ යනු මාගධී බසින් ‘දහසක් ආරාම පිහිටි භූමිය’යි. දැන් ඒ බිමේ බෞද්ධ ඉතිහාසය කුඩුපට්ටම් වී ගොසිනි. ඉතිරි සුන්බුන් අතර විනාශ නොවූ අශෝක ධර්ම ලිපි කිහිපයක් තිබේ. මෙයින් එක ලිපියක් ලියා ඇත්තේ රජතුමා මහජනතාවගේ සැප දුක් සොයමින් දින 256 ක් තිස්සේ මාළිගාවෙන් පිටවී සිටියදීය. දෙවනපිය රජතුමා උපාසකයෙකු බව එහි සඳහන් වෙයි. ‘ජම්බුද්වීපයේ දෙවිවරුන් සමඟ සම්බන්ධතා නොපැවැත්වූ ජනතාව දෙවිවරුන් සමඟ සම්බන්ධ කිරීමට රජතුමා සමත් වූ බව’ද ලිපියේ සඳහන් වේ. මෙයින් කියැවෙන්නේ අශෝක රාජයා මහජනතාව ධර්ම මාර්ගයට යොමු කිරීමට ගත් වෑයම සඵල වූ බවයි.

සහස්ශ‍්‍රම් සෙල්ලිපියේ මේ සඳහන් වන්නේ ජම්බුද්වීප යනුයි – යුජින් හල්ෂ් පරිවර්තනය – [wikipedia.org (By Eugen Hultzsch (died 1927) – This file has been extracted from another file, Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=73044458)]

ඕනෑම ශක්තිමත් ජීව භාෂාවක් මරාදැමීමට පුළුවන. මාගධී භාෂාව මැරීම එය පැහැදිලි කෙරෙන හොඳම නිදසුනයි. වර්තමාන අධ්‍යාපන ඇමතිවරයා බාලාංශයේ සිට පාසල් අධ්‍යාපනය ඉංග‍්‍රීසියට භාර කිරීමෙන් සිදුවන්නේ මාගධී භාෂාවට අත්වූ ඉරණම සිංහල භාෂාවට අත්වීමයි. තමා දිනූ විට ජනාධිපති මන්දිරය හා අරලියගහ වලව්ව ඉංග‍්‍රීසියෙන් අධ්‍යාපනය දෙන ආයතන දෙකක් බවට පත්කර මුළු රටේම අධ්‍යාපන ඉංග‍්‍රීසියට භාරකරන බව සමගි බලවේගයේ නායක සජිත් පේ‍්‍රමදාස කියයි. මේ දේශපාලනඥයන් සිංහල භාෂාවේ අගය නොදන්නේ ද?

මියගිය භාෂාවක වචන පිළිබඳව වැරදි තේරුම් ඉදිරිපත් කිරීමට පුළුවන. ජම්බුද්වීප යනු මාගධී බසේ වචනයකි. ජම්බුද්වීපය යනු ලංකාවම යැයි සුභාෂිණී කුමාරි කිඳෙල්පිටිය ඊට අරුත් සපයන්නේ මාගධී බස දැනගෙන නොවේ. ද්වීප යන වචනය ඇයට තේරී නැත. මෙවැනි කතා කියවන සමහරු මුළා වෙති. ඔවුන් දකින්නේ බොහෝ කාලයක සිට දඹදිව වන්දනාවේ ගිය සිංහල බෞද්ධයින් මෝඩයින් ලෙසටය.

‘‘ජම්බුද්වීපය යනු දිවයිනක් නොව එයින් අදහස් කරන්නේ දේශයක් බව ඇතැම් පිරිස් කියති. එහෙත් ජම්බුද්වීපය දිවයිනකි.’’ (සිව්හෙළය, සු.කු. කිඳෙල්පිටිය, 421 පිටුව)

රාහුල් සංක‍්‍රිත්‍යායන මේ යුගයේ ලොව විශිෂ්ටතම භාෂා ශාස්ත‍්‍රඥයා වේ. ඉන්දියාවේ බිහාරයේ උපත ලැබූ එතුමාට මාගධී බස පිළිබඳ විශිෂ්ඨ දැනුමක් තිබුණි. ලංකාවේ ජීවත් වී සිංහල භාෂාව අධ්‍යයනය කිරීම ඒ දැනුම ලැබීමට එක් හේතුවකි.